Bijeenkomsten om koers te bepalen

Conferentie Rijnenburg – Column Rebekka de Wit


28 mei 2021 vond Conferentie Rijnenburg plaats. Een conferentie over één van de meest bevochten stukjes Nederland, waarover de meningen sterk uiteenlopen. Want hoe kan de polder een rol spelen bij het aanpakken van maatschappelijke opgaven zoals woningnood en de energietransitie?

In dit programma lag de focus niet op het gevecht tussen prioriteiten, belangen en zorgen maar op het begrijpen van alle perspectieven. Theatermaker Rebekka de Wit opende met een rake column.


Goedemorgen iedereen.

Ik ben Rebekka de Wit, schrijver en performer en ik ben gevraagd om deze dag te openen. Als een soort dominee of ceremoniemeester. Er werd mij gevraagd om na te denken over luisteren. Hoe te luisteren. En altijd als het gaat over luisteren moet ik denken aan een periode in mijn jeugd, dat wij met het gezin één Gameboy hadden.

Mijn broer, mijn zus en ik hadden de Gameboy voor Sinterklaas gekregen en vooral mijn broer was door dolle heen. Hij had er al jaren om gevraagd.

Als gezin waren we nog maar net in Nederland, we hadden daarvoor tien jaar in Chili gewoond en die Gameboy was het eerste bewijs dat we in het westen terecht waren gekomen.
Vrij snel ontstond er over die Gameboy gedoe. We wilden er allemaal op spelen en het lukte mijn ouders niet om met een schema iedereen tevreden te houden. We kregen wel allemaal evenveel tijd, maar dat vond mijn broer niet eerlijk, want hij was het beste op de Gameboy. Hij had altijd de hoogste score en hij vond het dus zonde voor de Gameboy dat die niet in zijn handen lag. Dat snapte ik niet. Ik was zes, ik kon alleen Spaans en nu waren we in een Nederlandstalige wereld en mijn broer sprak vloeiend Nederlands.

Als hij me wilde uitleggen waarom alleen hij op de Gameboy mocht, klok dat heel overtuigend, maar tegelijkertijd wist ik niet wat hij precies zei en had dus ook geen weerwoord. Op den duur verstopte mijn moeder de Gameboy. Met z’n drieën keerden we vervolgens alle laatjes in huis om, vonden condooms, dachten dat het snoep was en dus openden we ze allemaal. De geur deed ons aan de tandarts denken en de vorm aan een waterballon. We vulden ze vervolgens met water en gooiden ze in de badkamer naar elkaar over. Uiteindelijk spatte er eentje in mijn gezicht uit elkaar en toen moest ik van de schrik huilen. Mijn moeder rende naar de badkamer, zag de rotzooi die we hadden gemaakt, en moesten toen verplicht in bad.

Iedereen kleedde zich met tegenzin uit en alles werd zichtbaar. De littekens van het vallen, de wijnvlek op de rug van mijn broer, een wijnvlek die in de verte iets weg had van een eenhoorn, de littekens van het vallen, mijn hamertenen.
Vervolgens pakte mijn moeder de Gameboy uit haar achterzak en zei: ‘Als hier ook maar een druppel water op komt, gaat-ie kapot’. Daarna keek ze ons streng aan en zei: ‘Degene die de Gameboy in handen heeft mag spreken en de anderen luisteren.
Ik kreeg hem vervolgens aangereikt op een washandje. We zaten allemaal doodstil in bad. Ik was niet goed verstaanbaar, hoorde aan mijn broer dat hij geïrriteerd raakte, maar hij kon er niks mee doen, want die Gameboy. Pas toen ik in mijn moedertaal ging spreken, kwam ik tot rust. Mijn broer en zus mochten niet meteen reageren van mijn moeder. En dus was het veel stil. Dat ontspande me, vervolgens plaste ik in bad, maar niemand kon opspringen, want de Gameboy. En dus zaten we daar. Naakt met z’n drieën in een plas water. Of in water met plas. Heel vaak moet ik denken aan die stilte. Aan dat moment in bad, naakt, dicht tegen elkaars littekens aan. Met op een washandje wat er op het spel stond. Door dat water werd de Gameboy heel kwetsbaar. Een soort kuikentje.

Daarna ben ik nooit meer naakt met mensen in bad gegaan om de dingen even goed door te spreken. Dat vraagt om zoveel vertrouwen, dat je misschien alleen maar hebt met de mensen met wie je een baarmoeder hebt gedeeld. En vertrouwen is iets vreemds. Het duurt jaren om dat op te bouwen, seconden om het te breken, en een eeuwigheid om het te herstellen.

Vandaag worden de dingen hier doorgesproken, wordt er overzicht gecreëerd. Die opdracht veronderstelt dat alle kaarten op tafel komen, anders is het geen overzicht, dan is het een schijnoverzicht. Vandaag hebben jullie de kans om naakt in bad te gaan met z’n allen. Dat is heel veel mensen niet gegund. En aangezien ik toch een beetje de dominee van dit evenement ben, wil ik graag zeggen dat dat een heilige opdracht is. Vertrouwen is heilig, luisteren is heilig, omdat we verloren zijn zonder. Dan zijn we alleen. En er is maar één manier om recht te doen aan die heilige opdracht en dat is eerlijk zijn.

De meeste van jullie zullen vandaag vooral luisteren. En echt luisteren is heel moeilijk. We doen daar vaak nogal makkelijk over, maar het vraagt kwetsbaarheid, omdat je met echt luisteren de mogelijkheid toestaat, te worden aangeraakt en zelfs te worden veranderd door wat je hoort.
En als het even niet lukt om te luisteren, stelt u zich dan voor dat de spreker niet op een stoel zit, maar dat er onder zijn bureau een bad staat, waar hij naakt in zit, met een wijnvlek op zijn rug, in de vorm van een eenhoorn.

Rebekka de Wit,
schrijver en performer